هومینوئیدها (1)
. نويسنده: nssri
بسیاری از طرح های رده بندی، هومینوئیدهای زنده ی امروزی را در سه خانواده قرار می دهند.
قبلا راجع به میمون های دنیای جدید و قدیم صحبت کردیم. تفاوت آنها را در دنیای قدیم و جدید خواندیم میمون های دنیای قدیم دارای جد مشترک با هومینوئیدها_شامل ایپ ها و هومینوئیدها_هستند. یک آنتروپوئید نسبتا ابتدایی در مصر، کشف و ایجیپتو پیتکوس نامگذاری شد. این جانور میمونی به اندازه ی گربه، درخت زی، ساکن جنگل بود و در بعضی از خصوصیت ها به ایپ شباهت داشت. ایجیپتو پیتکوس حدود۳۴ میلیون سال قبل و در دوره ی اولیگوسن زندگی می کرده است.
حدود ۲۰ میلیون سال قبل و در دوره ی میوسن، ایپ ها و میمون های دنیای قدیم از هم منشعب شدند. قدیمی ترین سنگواره ها دارای خصوصیات هومینوئید در شرق آفریقا در کنیا کشف شده است. حداقل ۳۰ گونه از هومینوئیدهای اولیه در طی دوره ی میوسن زندگی می کردند، ولی اکثر آنها منقرض شدند و جد مشترک ایپ ها و انسان های امروزی نمر باشند. سنگواره های ایپ های دوره ی میوسن که به اندازه ی شامپانزه بودند در جنگل ها می زیستند و در ایوپیتیسین نام داشتند. اهمیت ویژه ای دارند، چون این گروه از هومینوئیدها، احتمالا نسل ایپ های امروزی و انسان را به وجود اورده است. در ایوپیتیسین هایی مانند در ایوپیتیکوس، کنیاپیتیکوس و موروتوپیتیکوس به طور وسیعی در آسیا، آفریقا و اروپا پراکنده شدند. وقتی آب و هوا کم کم سردتر و خشک تر شد، محیط زندگی انها محدودتر شد. این ایپ ها بدن تغییر یافته ای داشتند که می توانستند از شاخه های درختان آویزان شوند و حرکت کنند. شواهدی هم وجود دارد که وقتی جنگلها کم شد، انها درختان را رها کردند و زندگی روی زمین را اغاز نمودند. با کشف سنگواره های جدیدتر، ممکن است درخت تکاملی خانواده هومینوئید از نو طراحی گردد.
بسیاری از زیست شناسان پنج جنس هومینوئیدهای زنده ی امروزی را در سه خانواده طبقه بندی می کنند :گیبون ها تحت عنوان لسر ای. ها شناخته می شوند و در خانواده ی هیل باتیدآ قرار می گیرند. خانوادل ی پونژیدا که شامل اورانگوتان ها ( پونگو )، گوریل ها ( گوریلا ) و شامپانزه ( پان ) و خانواده ی هومینیدا که شامل انسان ها ( هومو ) می باشند. شواهد مولکولی اخیر بیانگر این است که یک ارتباط نزدیک بین انسان ها و ایپ های بزرگ تر، به خصوص شامپانزه ها وجود دارد و بعضی از دانشمندان اکنون آنها را در یک خانواده طبقه بندی می کنند.
می دانیم که گوریل ها و شامپانزه ها دست های دراز پریمات هایی را که از دست اویزان می شدند، حفظ کردا اند. اما از انها برای راه رفتن به صورت چهارپا استفاده می کنند. به همین دلیل بعضی مواقع به انها پنجه رو نیز می گویند. ایپ ها همانند انسان ها فاقد دم هستند. انها عموما بزرگ تر از میمون ها هستند، به جز گیبون ها که یک استثنای مهم در این مورد می باشند. شواهد تائید کننده ارتباط نزدیک اورانگوتان ها، گوریل ها و شامپانزه ها در سطح مولکولی فراوان است. دانشمندان مجموعه ی در حال افزایشی از صدها سنگواره ی هومینید دارند که اطلاعات مفیدی را درباره ی چگونگی تغییرات الگوی بدن، ظاهر و رفتار اجداد انسان فراهم می اورد. برای مثال هومینیدهای اولیه قبل از بزرگ شدن مغز، کاملا وضعیف ایستادن بر روی دوپا را کسب کرده بودند. اکتشافات جدید سوالات جدیدتری را مطرح می کنند. همانند سایر حوزه های علمی، عقاید درباره ی تکامل هومینیدها تحت تاثیر پیش زمینه های مختلف افرادی است کا در این باره مطالعه می کنند. به همین دلیل عدم وجود اجماع علمی در مورد برخی از جنبه های تکاملی هومینید، کاملا طبیعی به نظر می رسد. تغییرات تکاملی از هومینیدهای اولیه تا انسان های امروزی در برخی از اختصاصات اسکلتی و جمجمه، مشهود است. اسکلت انسان در مقایسه با اسکلت ایپ ها تفاوت های مشخصی دارد که این باعث توانایی انسان در راست ایستادن و راه رفتن بر روی دوپا شده است. انحنای ستون فقرات انسان، موجب توزیع مناسب وزن بدن و تعادل بهتر برای فراهم اوردن امکان حرکت بر روی دوپا شد. لگن انسان کوتاه تر و پهن تر از لگن ایپ است که باعث می شود عضلاتی که در راست راه رفتن موثرند، اتصال مناسب تری به ان داشته باشند. در ایپ ها، فورامن مگنوم که سوراخی در کف جمجمه برای عبور طناب نخاعی است، در قسمت میانی عقب جمجمه قرار دارد، در حالی که در انسان فورامن مگنوم در مرکز کف جمجمه قرار دارد و موقعیت مناسب تری را برای سر، جهت راست ایستادن فراهم می کند. افزایش طول پاها نسبت به دست ها و ترتیب قرار گرفتن انگشت شست نسبت به سایر اگشتان، سازش های دیگری در هومینوئیدها برای دوپا شدن بود. بزرگ تر شدن مغز نسبت به اندازه ی بدن یک تغییر مهم دیگر در تکامل هومینید بود. جمجمه ی ایپ برجستگی استخوان مشخص در بالای چشم دارد، در صورتی که جمجمه ی انسان امروزی فاقد این ساختار است. صورت انسان مسطح تر از صورت ایپ است و فک ها نیز متفاوت هستند. ترتیب قرار گرفتن دندان ها در فک ایپ، تا حدودی مستطیلی شکل است. ولی در انسان، گرد یا uشکل می باشد. ایپ ها نسبت به انسان ها دندان های جلویی بزرگتری دارند. دندان های نیش انها به طور ویژه بزرگ است. گوریل ها و اورانگتان ها نسبت به انسان ها دندان های عقبی بزرگ تری دارند وقتی ما مطالبی را در مورد تکامل انسان می خوانیم باید به خاطر داشته باشیم که بسیاری از مواردی که مطرح می شوند. هنوز مورد بحث هستند و در صورتی که اکتشافات بیشتری انجام گیرد. ممکن است اصلاحات مهمی در ان ها صورت پذیرد. ما تکامل انسان را تا حدودی به صورت یک مدل خطی، از هومینیدهای قدیمی تا انسان هایی که از نظر ساختاری و رفتاری، امروزی هستند در نظر می گیریم اما درخت خانواده ی انسان، فقط دارای یک تنه نیست و شاخه های فراوانی دارد. در حال حاضر، هوموساپینس تنها گونه و زنده هومینید است اما بیش از یک گونه از این جنس به صورت همزمان در طول ۴ میلیون سال قبل با هم زندگی می کرده اند. علاوه براین به اشتباه چنین فکر نکنید که اجداد شما که دارای مغز کوچک تری بوده اند، از شما پست تر هستند. هومینید های نیای، از لحاظ تکاملی موفق بودند زیرا توانستند با محیط سازش یابند و میلیون ها سال بقا داشته باشند.
نویسنده ( نیلوفر ترکزاده دانشجو ارشد بیوشیمی )
منابع:
۱: جلد دوم کتاب سولومون از انتشارات خانه زیست شناسی
۲: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ajpa.1330260207
۳: https://academic.oup.com/neurosurgery/article/27/2/197/2752473
بازگشت