داروین بعد از اینکه کتاب منشأ گونه ها از طریق انتخاب طبیعی را نوشت، حدود دوازده سال بعد از آن کتاب دیگری را تحت عنوان نسل انسان را نوشت. حدود یک قرن بعد از داروین، شواهد سنگواره ای مربوط به اجداد انسان ناقص بود. اما تحقیقات در طی چند دهه ی گذشته، به خصوص در آفریقا، منجر به گردآوری یک سری از سنگواره هایی شده اند که پاسخ به این سوال که ما از کجا آمده ایم، داده اند. انسان و سایر پیمات ها مانند لمورها، تارسیرها، میمون ها و ایپ ها، پستاندارانی هستند در برخی از خصوصیات ویژه مانند دست ها و پاهای انعطاف پذیر با پنج انگشت، سازمان اجتماعی قوی تر و چشمان جلوی صورت که دید عمیقی را به ارمغان می آورند، مشترک هستند. پستانداران در حدود 200میلیون سال قبل و در دوره ی مزوزوئیک، از خزندگان شبه پستاندار به نام تراپسیدها ایجاد شدند. این پستانداران اولیه تا 150میلیون سال جز کوچکی از حیات بر روی زمین بودند. دانشمندان بر این عقیده هستند که سه گروه از پستانداران فعلی ( مونوترم ها، مارسوپیال ها و پستانداران جفت دار )، از یک جد مشترک به وجود آمده اند. پستانداران جفت دار بزرگترین و موفق ترین گروه هستند. آنها دارای جفت هستند، که توسط آن تبادل مواد در رحم بین مادر و جنین در حال رشد صورت می گیرد. زمانی که پستانداران جفت دار زایمان می کنند. نوزاد آنها بسیار تکامل یافته تر از نوزاد مارسوپیال ها است.
دیرین شناسان بر این فرضیه هستند که اولین پریمات ها از پستانداران جفت دار کوچک و موش مانند که بر روی درختان زندگی می کردند، به وجود آمدند. بسیاری از خصوصیات ویژه 233گونه ی زنده ی پریمات، به گذشته ی درخت زی آنها بر می گردد. شواهد سنگواره ای به دانشمندان امکان استنتاج در مورد ساختمان بدن و عادات انسان های اولیه و سایر پریمات ها را فراهم ساخت. دندان ها و استخوان ها شواهد مهم سنگواره ای هستند که به وسیله ی انسان شناسان مورد مطالعه قرار می گیرند. مطالعه ی دندان ها که در طی تکامل انسان و پریمات ها تغییرات زیادی داشته اطلاعات بسیاری را در اختیار دانشمندان قرار می دهد. چون مواد معدنی دندان های جانوران بیشتر از استخوان های آنها است. پس سخت تر می باشد. احتمال سنگوارن شدنشان نیز بیشتر است. دندان های هر گونه از پریمات های زنده یا منقرض شده، دارای اطلاعات کافی برای تعیین نوع گونه ها، سن تقریبی، رژیم غذایی و حتی جنسیت هستند. استرالوپیتکوس روبوستوس را که دو میلیون سال قبل وقتی که آب و هوا خشک تر بود، زندگی می کرد. آرواره ها و دندان های آسیاب بزرگ آن، نشان دهنده ی تغذیه از مواد سخت مانند ریشه ها و دانه ها است. می دانیم که شواهد سنگواره ای که نشان می دهد اولین پریمات های دارای خصوصیات ویژه پریمات های امروزی، در اوایل ائوسن و حدود55 میلیون سال قبل ظاهر شدند. این پریمات های اولیه، انگشتان ناخن دار داشتند و چشمان آنها تا حدودی مستقیم و جلوی سر بود. آب و هوا در آن زمان معتدل بود. پس اولین پریمات ها در بسیاری از مناطق شمال آمریکا، اروپا و آسیا رشد کردند. وقتی که آب و هوا در انتهای دوره ی ائوسن سردتر و خشک تر شد، بسیاری از این پریمات های اولیه منقرض شدند. توانایی زندگی بر روی درختان را چند سازگاری جدید به پریمات های اولیه داد. از مهمترین آنها پنج انگشت با انعطاف پذیری بالای چهار انگشت جانبی و یک انگشت که تا حدود زیادی در جهت مقابل با چهار انگشت دیگر قرار دارد. یعنی انگشت شست و در بسیاری از پریمات ها انگشت بزرگ پا. موقعیت متضاد انگشت شست باعث می شود که چهار انگشت دیگر رو به روی آن قرار گیرند. این ویژگی پریمات ها را قادر می ساخت که به اشیایی مانند شاخه های درختان به خوبی چنگ بزنند و آنها را بگیرند. یکی دیگر از خصوصیات درخت زی بودن، داشتن دست و پای بلند و کشیده است که بتوانند در قسمت لگن و شانه ها به طرز مناسبی بچرخند. آنها را قادر می ساخت تا از درختان بالا رفته و به جستجوی غذا بپردازند. قرار گرفتن چشم در جلوی صورت به پریمات ها اجازه می دهد تا اطلاعات بصری آمیخته ای از هر دو چشم داشته و بنابراین دید سه بعدی باشند. پریمات ها علاوه بر دید قوی، از شنوایی خوبی هم برخوردارند. پریمات ها در چندین خصوصیت دیگر، مانند داشتن مغز نسبتا بزرگ هم مشترک هستند. پریمات ها عموما حیوانات بسیار اجتماعی و باهوشی هستند و بلوغ جنسی آنها نسبتا دیررس است. انها عمر طولانی دارند. معمولا ماده ها در بار زایمان یک نوزاد به دنیا می آورند. نوزاد قادر به مراقبت از خود نبودن و به تغذیه و حفاظت نیاز دارد. تا اینجا خصوصیات عمومی پریمات ها را بررسی کردیم. اکنون نگاهی به رده بندی آنها می کنیم. زیست شناسان، راسته ی پریمات ها را به سه گروه یا زیر راسته تقسیم می کنند. زیر راسته ی پروسیمی شامل لمورها، گالاگوها و لوریس ها، زیر راسته ی تارسی فورم ها شامل تارسبرها و زیر راسته ی آنتروپوئیدآ شامل آنتروپوئید ها ( میمون ها، ایپ ها و انسان ها ) هستند. تمام لمورها محدود به جزیره ی ماداگاسکار در آفریقا هستند. لوریس ها در مناطق گرمسیری جنوب شرق آسیا و آفریقا زندگی می کنند. از بسیاری جهات شبیه لمور ها هستند. گالاگوها در آفریقا زندگی می کنند لمور ها، لوریس ها و گالاگوها خصوصیات زیادی از اولین پستانداران، مانند صورت طویل و پوزه تیز را حفظ کرده اند. تارسیرها در جنگل های بارانی انددونزی و فیلیپین یافت می شوند. اینها توانایی بسیار بالایی دارند. این پریمات های شبگرد، از چند لحاظ شبیه آنتروپوئیدها هستند، از جمله می توان به پوزه ی کوتاه و چشمان رو به جلو اشاره کرد. پریمات های آنتروپوئیدا در اواسط ائوسن_حداقل 45میلیون سال قبل به وجود آمدند. سنگواره های متعددی از آنتروپوئیدها در آسیا و شمال آفریقا کشف و شناسایی شده اند. دانشمندان بواسطه ی جزئیات دندان ها و استخوان های آنها، معتقدند که ائوسیمیاس و سایر آنتروپوئیدهای نیایی، پریمات های کوچک و حشره خوار درخت زی بودند که در طول روز فعالیت می کردند. تفاوت مهم و مشخص بین آنتروپوئیدها و سایر پریمات ها، اندازه ی مغز آنها است. خصوصا قشر مخ که مرکز اعمال پیچیده ای مانند یادگیری، حرکات ارادی و تفسیر احساسات می باشد، در میمون ها، ایپ ها و انسان ها توسعه یافته تر است. میمون ها عموما در طول روز فعالیت می کنند. آنها به خوردن میوه ها، برگ ها، دانه ها، حشرات، عنکبوت ها، تخم های پرندگان و حتی گاهی مهره داران کوچک تمایل دارند. دو گروه عمده ی میمون ها عبارتند از میمون های دنیای جدید و میمون های دنیای قدیم. این نامگذاری براساس نیم کره ای بوده است که میمون ها در آن به تنوع رسیده اند.
میمون های دنیای قدیم و دنیای جدید در طی ده ها میلیون سال به صورت جداگانه تکامل یافته اند. میمون های دنیای جدید به مرکز و جنوب آمریکا محدود می شوند. و شامل مارموست ها، کاپوچین ها، میمون های جیغ زن و میمون های عنکبوتی می باشند. میمون های دنیای جدید، درخت زی هستند و برخی از آنها اندام های بلند و کشیده ای دارند که اجازه ی حرکت آسان بر روی درختان را به آنها می دهد. بعضی از آنها دم گیرنده ای دارند که می توانند به دور شاخه ها پیچ بخورند و به عنوان عنصر حرکتی پنجم عمل کنند. برخی از این میمون ها انگشت شست کوتاه تر دارند و برخی دیگر انگشت شست را به طور کامل ندارند از نظر شکل صورت آنها با میمون های دنیای قدیم تفاوت دارند. بینی آنها پهن و مسطح است و سوراخ های بینی به اطراف باز می شود. انها به صورت گروهی زندگی می کنند و رفتار اجتماعی پیچیده ای دارند. میمون های دنیای قدیم در نواحی گرمسیری آفریقا و آسیا پراکنده هستند. علاوه بر بابون ها و ماکاک ها، گروه های دیگری نیز، مانند گینون ها، منگابی ها، لانگورها و میمون های کولوبوس در دنیای قدیم وجود دارند. بیشتر میمون های قدیم درخت زی هستند، ولی بعضی از آنها مانند بابون ها و ماکاک ها اغلب اوقات خود را روی زمین می گذرانند. آنهایی که ساکن زمین بوده و چهارپا هستند _ یعنی بر چهار عضو حرکت می کنند. هیچ کدام از میمون های دنیای قدیم دارای دم گیرنده نیستند و برخی از آنها دم بسیار کوتاهی دارند. انگشت شست آنها کاملا در جهت مقابل با سایر انگشتان است و سوراخ های بینی آنها نزدیک به هم و در جهت رو به پایین هستند. این میمون ها بسیار اجتماعی هستند.
منابع :
۱: جلد دوم کتاب بیولوژی سولومون
۲: جلد دوم بیولوژی کمپبل بازبینی نهایی از دکتر سامان حسینخانی و دکتر خسرو خواجه
نویسنده: نیلوفر ترکزاده ( دانشجو ارشد بیوشیمی )
دیرین شناسان بر این فرضیه هستند که اولین پریمات ها از پستانداران جفت دار کوچک و موش مانند که بر روی درختان زندگی می کردند، به وجود آمدند. بسیاری از خصوصیات ویژه 233گونه ی زنده ی پریمات، به گذشته ی درخت زی آنها بر می گردد. شواهد سنگواره ای به دانشمندان امکان استنتاج در مورد ساختمان بدن و عادات انسان های اولیه و سایر پریمات ها را فراهم ساخت. دندان ها و استخوان ها شواهد مهم سنگواره ای هستند که به وسیله ی انسان شناسان مورد مطالعه قرار می گیرند. مطالعه ی دندان ها که در طی تکامل انسان و پریمات ها تغییرات زیادی داشته اطلاعات بسیاری را در اختیار دانشمندان قرار می دهد. چون مواد معدنی دندان های جانوران بیشتر از استخوان های آنها است. پس سخت تر می باشد. احتمال سنگوارن شدنشان نیز بیشتر است. دندان های هر گونه از پریمات های زنده یا منقرض شده، دارای اطلاعات کافی برای تعیین نوع گونه ها، سن تقریبی، رژیم غذایی و حتی جنسیت هستند. استرالوپیتکوس روبوستوس را که دو میلیون سال قبل وقتی که آب و هوا خشک تر بود، زندگی می کرد. آرواره ها و دندان های آسیاب بزرگ آن، نشان دهنده ی تغذیه از مواد سخت مانند ریشه ها و دانه ها است. می دانیم که شواهد سنگواره ای که نشان می دهد اولین پریمات های دارای خصوصیات ویژه پریمات های امروزی، در اوایل ائوسن و حدود55 میلیون سال قبل ظاهر شدند. این پریمات های اولیه، انگشتان ناخن دار داشتند و چشمان آنها تا حدودی مستقیم و جلوی سر بود. آب و هوا در آن زمان معتدل بود. پس اولین پریمات ها در بسیاری از مناطق شمال آمریکا، اروپا و آسیا رشد کردند. وقتی که آب و هوا در انتهای دوره ی ائوسن سردتر و خشک تر شد، بسیاری از این پریمات های اولیه منقرض شدند. توانایی زندگی بر روی درختان را چند سازگاری جدید به پریمات های اولیه داد. از مهمترین آنها پنج انگشت با انعطاف پذیری بالای چهار انگشت جانبی و یک انگشت که تا حدود زیادی در جهت مقابل با چهار انگشت دیگر قرار دارد. یعنی انگشت شست و در بسیاری از پریمات ها انگشت بزرگ پا. موقعیت متضاد انگشت شست باعث می شود که چهار انگشت دیگر رو به روی آن قرار گیرند. این ویژگی پریمات ها را قادر می ساخت که به اشیایی مانند شاخه های درختان به خوبی چنگ بزنند و آنها را بگیرند. یکی دیگر از خصوصیات درخت زی بودن، داشتن دست و پای بلند و کشیده است که بتوانند در قسمت لگن و شانه ها به طرز مناسبی بچرخند. آنها را قادر می ساخت تا از درختان بالا رفته و به جستجوی غذا بپردازند. قرار گرفتن چشم در جلوی صورت به پریمات ها اجازه می دهد تا اطلاعات بصری آمیخته ای از هر دو چشم داشته و بنابراین دید سه بعدی باشند. پریمات ها علاوه بر دید قوی، از شنوایی خوبی هم برخوردارند. پریمات ها در چندین خصوصیت دیگر، مانند داشتن مغز نسبتا بزرگ هم مشترک هستند. پریمات ها عموما حیوانات بسیار اجتماعی و باهوشی هستند و بلوغ جنسی آنها نسبتا دیررس است. انها عمر طولانی دارند. معمولا ماده ها در بار زایمان یک نوزاد به دنیا می آورند. نوزاد قادر به مراقبت از خود نبودن و به تغذیه و حفاظت نیاز دارد. تا اینجا خصوصیات عمومی پریمات ها را بررسی کردیم. اکنون نگاهی به رده بندی آنها می کنیم. زیست شناسان، راسته ی پریمات ها را به سه گروه یا زیر راسته تقسیم می کنند. زیر راسته ی پروسیمی شامل لمورها، گالاگوها و لوریس ها، زیر راسته ی تارسی فورم ها شامل تارسبرها و زیر راسته ی آنتروپوئیدآ شامل آنتروپوئید ها ( میمون ها، ایپ ها و انسان ها ) هستند. تمام لمورها محدود به جزیره ی ماداگاسکار در آفریقا هستند. لوریس ها در مناطق گرمسیری جنوب شرق آسیا و آفریقا زندگی می کنند. از بسیاری جهات شبیه لمور ها هستند. گالاگوها در آفریقا زندگی می کنند لمور ها، لوریس ها و گالاگوها خصوصیات زیادی از اولین پستانداران، مانند صورت طویل و پوزه تیز را حفظ کرده اند. تارسیرها در جنگل های بارانی انددونزی و فیلیپین یافت می شوند. اینها توانایی بسیار بالایی دارند. این پریمات های شبگرد، از چند لحاظ شبیه آنتروپوئیدها هستند، از جمله می توان به پوزه ی کوتاه و چشمان رو به جلو اشاره کرد. پریمات های آنتروپوئیدا در اواسط ائوسن_حداقل 45میلیون سال قبل به وجود آمدند. سنگواره های متعددی از آنتروپوئیدها در آسیا و شمال آفریقا کشف و شناسایی شده اند. دانشمندان بواسطه ی جزئیات دندان ها و استخوان های آنها، معتقدند که ائوسیمیاس و سایر آنتروپوئیدهای نیایی، پریمات های کوچک و حشره خوار درخت زی بودند که در طول روز فعالیت می کردند. تفاوت مهم و مشخص بین آنتروپوئیدها و سایر پریمات ها، اندازه ی مغز آنها است. خصوصا قشر مخ که مرکز اعمال پیچیده ای مانند یادگیری، حرکات ارادی و تفسیر احساسات می باشد، در میمون ها، ایپ ها و انسان ها توسعه یافته تر است. میمون ها عموما در طول روز فعالیت می کنند. آنها به خوردن میوه ها، برگ ها، دانه ها، حشرات، عنکبوت ها، تخم های پرندگان و حتی گاهی مهره داران کوچک تمایل دارند. دو گروه عمده ی میمون ها عبارتند از میمون های دنیای جدید و میمون های دنیای قدیم. این نامگذاری براساس نیم کره ای بوده است که میمون ها در آن به تنوع رسیده اند.
میمون های دنیای قدیم و دنیای جدید در طی ده ها میلیون سال به صورت جداگانه تکامل یافته اند. میمون های دنیای جدید به مرکز و جنوب آمریکا محدود می شوند. و شامل مارموست ها، کاپوچین ها، میمون های جیغ زن و میمون های عنکبوتی می باشند. میمون های دنیای جدید، درخت زی هستند و برخی از آنها اندام های بلند و کشیده ای دارند که اجازه ی حرکت آسان بر روی درختان را به آنها می دهد. بعضی از آنها دم گیرنده ای دارند که می توانند به دور شاخه ها پیچ بخورند و به عنوان عنصر حرکتی پنجم عمل کنند. برخی از این میمون ها انگشت شست کوتاه تر دارند و برخی دیگر انگشت شست را به طور کامل ندارند از نظر شکل صورت آنها با میمون های دنیای قدیم تفاوت دارند. بینی آنها پهن و مسطح است و سوراخ های بینی به اطراف باز می شود. انها به صورت گروهی زندگی می کنند و رفتار اجتماعی پیچیده ای دارند. میمون های دنیای قدیم در نواحی گرمسیری آفریقا و آسیا پراکنده هستند. علاوه بر بابون ها و ماکاک ها، گروه های دیگری نیز، مانند گینون ها، منگابی ها، لانگورها و میمون های کولوبوس در دنیای قدیم وجود دارند. بیشتر میمون های قدیم درخت زی هستند، ولی بعضی از آنها مانند بابون ها و ماکاک ها اغلب اوقات خود را روی زمین می گذرانند. آنهایی که ساکن زمین بوده و چهارپا هستند _ یعنی بر چهار عضو حرکت می کنند. هیچ کدام از میمون های دنیای قدیم دارای دم گیرنده نیستند و برخی از آنها دم بسیار کوتاهی دارند. انگشت شست آنها کاملا در جهت مقابل با سایر انگشتان است و سوراخ های بینی آنها نزدیک به هم و در جهت رو به پایین هستند. این میمون ها بسیار اجتماعی هستند.
منابع :
۱: جلد دوم کتاب بیولوژی سولومون
۲: جلد دوم بیولوژی کمپبل بازبینی نهایی از دکتر سامان حسینخانی و دکتر خسرو خواجه
نویسنده: نیلوفر ترکزاده ( دانشجو ارشد بیوشیمی )